Brandrisico's in hoge gebouwen

Gezond verstand

Laatst zag ik het televisieprogramma ‘Eureka’ waarin twee vrouwen op zoek gaan naar het verschil tussen een logische benadering met gezond verstand, versus een wiskundige benadering, gebaseerd op kansberekening. In Hoe win ik een miljoen? werd haarfijn aangetoond dat de wiskunde het eigenlijk altijd wint van het gezond verstand. Maar waarom passen we die kans- en risicoberekeningen dan niet meteen toe op het maken van brandbeveiligingsconcepten voor hoge gebouwen in de nieuwe handreiking?

Update bestaande handreiking

Vanaf 2008 is SBRCURnet, begeleid door een uitgebreide begeleidingscommissie van markt- en overheidspartijen en financieel ondersteund door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, bezig om een nieuwe handreiking Brandveiligheid in hoge gebouwen te ontwikkelen*. Een meer risicogerichte aanpak voor de dimensionering van benodigde brandveiligheidsmaatregelen, gebaseerd op een daadwerkelijk fysisch brandmodel voor hoogbouw zou de knelpunten van de oude richtlijn kunnen oplossen. Projectspecifieke parameters zijn nodig voor het dimensioneren van de brandveiligheidsmaatregelen. Helaas bleek de variatie in invoerparameters een grote spreiding in resultaten teweeg te brengen. Alleen rekenen met worst case scenario’s bleek tot onwenselijke resultaten te leiden.

Praktisch handvat door generieke aanpak

Het streven was om handvatten te bieden die leiden tot een gewogen brandveiligheidsniveau dat maatschappelijk acceptabel is en vergelijkbaar met het beoogde niveau zoals dat in het bouwbesluit is vastgelegd. Een ander belangrijk streven was om een gezamenlijk geaccepteerd kader voor het na te streven brandveiligheidsniveau te realiseren voor hoogbouw: een vertrekpunt dat zowel door markt- als overheidspartijen wordt gedragen. Dat heeft niets met wiskunde en rekenen te maken, maar alles met belangenafwegingen, toenadering, vertrouwen en consensus.

Om dat te bereiken is uiteindelijk gekozen om de dimensionering van brandveiligheidsmaatregelen te bepalen op basis van (extrapolatie van) generieke risico-uitgangspunten, die ook ten grondslag liggen aan de in het bouwbesluit vereiste brandwerendheden, namelijk uitgaande van de standaardbrandkromme. Verder is bepaald dat het bezwijken van hoogbouw nooit acceptabel is voor de directe omgeving en dat de draagconstructie daarom voldoende brandwerend dient te zijn (minimaal 120 minuten bij toepassing sprinkler). Hiermee is de beschikbare vluchttijd nooit kritisch (ASET>RSET) en een offensieve binnenaanval van de brandweer een mogelijk scenario. De brandweer heeft, speciaal voor brand in hoge gebouwen, vier mogelijke brandbestrijdingsstrategieën verder uitgewerkt (kwadrantenmodel), zodat daar ook in het ontwerp al rekening mee kan worden gehouden. Deze risicobenadering in repressiemogelijkheden is ook opgenomen in de handreiking.

Gezamenlijk resultaat

Kennelijk is het bepalen van brandveiligheidsmaatregelen om te komen tot een acceptabel brandveiligheidsniveau vrij complex en spelen daarnaast meer bepalender zaken dan alleen wiskunde. Desondanks is het resultaat hopelijk een waardige vervanger van de oude richtlijn, die werkbaar blijkt en zal worden geadopteerd door de verschillende partijen die bij hoogbouw betrokken zijn. De vele discussies bij de totstandkoming van de handreiking hebben in elk geval tot een gezamenlijk resultaat geleid dat een duidelijk kader biedt om een projectgerichte aanpak mogelijk te maken en waar 12 december tijdens een Expertmeeting nader op in wordt gegaan. Hopelijk ontwikkelen we de komende jaren steeds meer risicodata en worden we nog meer vertrouwd met het risicodenken. Hiermee kunnen we in de toekomst de wiskunde verder inzetten om nog specifieker in te spelen op de aanpak van een risicogerichte brandveiligheid in hoge gebouwen.

*) Opvolger van de Praktijkrichtlijn brandveiligheid in hoge gebouwen uit 2005.