Hoe veilig is een brandveilig gebouw?

Geen zorgen

De praktijk wijst uit dat de meeste gebouwen veilig zijn, want in 2013 hadden we 52 branddoden, waarvan 45 in woningen. Als je dat vergelijkt met het jaarlijks aantal verkeersslachtoffers (650 in 2012) of het jaarlijks aantal vermijdbare doden door medisch handelen (970 in 2012), dan is er weinig om ons zorgen over te maken, lijkt het.

Toch is dat natuurlijk niet helemaal waar

Veel mensen zullen achteloos een gebouw binnenwandelen en zich helemaal niet afvragen of het gebouw wel veilig genoeg is om het, in geval van een calamiteit, veilig te kunnen verlaten. Ze voelen zich veilig. Ik voel me zelf, over het algemeen, ook best veilig in de gebouwen die ik betreed.

Pas als we ons er niet veilig in voelen, dan eisen we meer aandacht voor de veiligheid, desnoods moet dat wettelijk worden afgedwongen. Aan de andere kant willen we ook weer niet teveel regels die belemmeringen opleggen aan het gebruik van onze bestaande gebouwen of die fikse investeringen noodzakelijk maken. Het gevoel van veiligheid is dus in hoge mate een aangelegenheid van de politiek en van maatschappelijke acceptatie. In die zin heeft het niet per se met de daadwerkelijke veiligheid van een specifiek gebouw te maken.

Veiligheidsniveau bestaande bouw

Dat zien we bijvoorbeeld terug in de huidige eisen voor bestaande gebouwen: hier worden veiligheidsniveaus geaccepteerd die veiligheidstechnisch gezien vaak niet als objectief veilig zouden kunnen worden bestempeld. Omwille van de eigen keuzevrijheid en de politiek onacceptabel hoge investeringskosten van zwaardere veiligheidseisen voor onze bestaande gebouwvoorraad, wordt dit geaccepteerd. Als je dus een echt veilig gebouw wilt, is het altijd goed om niet alleen te vertrouwen op de regels, de vergunningen en de brandweer, maar om zelf na te gaan of je het verplichte veiligheidsniveau wel veilig genoeg vindt. Maar wat is dan veilig genoeg?

Veiligheidsniveau nieuwbouw

Als het gaat om veilig vluchten en om het niet laten escaleren van een brand, bieden de nieuwbouwvoorschriften uit het Bouwbesluit 2012 een heel goede referentie voor een veiligheidstechnisch acceptabele veiligheid volgens de laatste stand der techniek. Er spelen heel wat aspecten een rol bij de brandveiligheid van een gebouw: ontwerp, materialisering, doelgroepen, gebruik.  Veel brandveiligheidsaspecten zullen elkaar zelfs beïnvloeden.

Handvat brandveiligheidsvoorschriften

Met de komst van het Bouwbesluit 2012 heeft SBRCURnet een geheel herziene versie van de door velen als standaardwerk beschouwde publicatiereeks ‘Brandveiligheid: ontwerpen en toetsen’ uitgebracht. Alle brandveiligheidsaspecten voor nieuw te bouwen gebouwen, zowel voor woongebouwen als voor utiliteitsgebouwen, zowel voor materiaalgedrag als voor eenvoudige rekenprincipes zijn in heldere normale mensentaal beschreven. Dat biedt een uitstekende basis voor een brandveilig gebouw. Als een gebouw voldoet aan de nieuwbouwvoorschriften uit Bouwbesluit 2012 zoals uitgebreid beschreven in de zesdelige BOT-publicatiereeks, heb je de levensbedreigende risico’s van brand in elk geval goed afgedekt.